Przerost gruczołu krokowego jest częstym problemem mężczyzn w średnim wieku. Często nazywany łagodnym przerostem prostaty (BPH ang. benig prostatic hyperplasia), może być powodem zburzeń w oddawaniu moczu, które nieleczone prowadzą do zaburzeń funkcji układu moczowego,

w tym nerek, co z kolei prowadzi do poważnych następstw. Aktualnie jest dostępnych kilkanaście metod leczenia tego schorzenia, począwszy od farmakoterapii, poprzez urologiczną terapię małoinwazyjna, a skończywszy na leczeniu operacyjnym. Aby wybrać najodpowiedniejszą metodę leczenia, udaj się do urologa, który uwzględniając wiele czynników m.in. objawy, wielkość gruczołu krokowego, schorzenia towarzyszące wybierze najlepszą terapie dla Ciebie.

Objawy

Stopień nasilenia objawów u osób z przerostem gruczoły krokowego jest kwestia indywidualną, ale generalnie nieleczone BPH prowadzi to stopniowego pogarszania się objawów, do których najczęściej należą:
– częste lub nagła potrzeba oddania moczu
– zwiększona częstotliwość oddawania moczu w godzinach nocnych (nykturia)
– trudności z rozpoczęciem lub zakończeniem oddawania moczu
– słaby strumień oddawania moczu lub oddawania moczu kroplami
– niemożność pełnego opróżnienia pęcherza moczowego

Niezbyt częste objawy:

– infekcje układu moczowego
– zatrzymanie moczu
– krwiomocz

Generalnie stopień powiększenia gruczołu krokowego nie koreluje z nasileniem ww. objawów. Tak jak już wspomnieliśmy jest to kwestią czysto indywidualną, u niektórych mężczyzna nawet nieznaczne powiększenie prostaty powoduje znaczne nasilenie objawów.
Przy odpowiednim leczeniu nasilenie objawów stabilizuje się, a często dochodzi do ich wycofania i zmniejszenia wielkości gruczołu krokowego.

Inne możliwe przyczyny wyżej wspomnianych objawów:

– infekcje układu moczowego
– zapalenia prostaty
– zwężenie cewki moczowej
– zrosty w obrębie układu odprowadzającego mocz, będące najczęściej następstwem przebytych zabiegów operacyjnych
– kamica nerkowa lub kamienie w obrębie pęcherza moczowego
– zaburzenia w obrębie nerwów odpowiadających za kontrole pęcherza moczowego
– rak prostaty lub pęcherza moczowego

Kiedy udać się do urologa?

Kiedy pojawi się jeden z wyżej wymienionych objawów, jeśli nawet początkowo nie jest on dla Ciebie kłopotliwy udaj się natychmiast do urologa. Kwestią najistotniejszą w tym momencie jest zdiagnozowanie przyczyny oraz zapobieganie następstwom nieleczonego BPH, które może powodować całkowite zablokowanie odpływu moczu.

Przyczyny

Gruczoł krokowy jest umiejscowiony tuż pod pęcherzem moczowym. Narządem odprowadzającym mocz z pęcherza moczowego na zewnątrz jest cewka moczowa. Najprościej rzecz ujmując jest to „rurka” , która przebiega przez środek prostaty. Wtedy gdy dochodzi do powiększenia samego gruczołu krokowego , poprzez ucisk zmniejsza on światło cewki i utrudnia odpływ moczu.

Naturalnym procesem dojrzewania, a później starzenia się organizmu jest powiększanie się gruczołu krokowego, który u niektórych mężczyzn dochodzi do rozmiarów uniemożliwiających odpływ moczu.

Nie do końca zidentyfikowano przyczyny stopniowego powiększanie się gruczołu krokowego, ale najczęściej mówi się o zaburzeniu proporcji między męskimi hormonami płciowymi.

Czynniki ryzyka

Do najczęstszych czynników ryzyka należą:
– Wiek. Generalnie problem ten może dotyczyć już mężczyzn po 40 roku życia, szacuje się, że u 30 procent mężczyzn powyżej 60 roku życia pojawiają się objawy BPH, a już u ponad połowy od 80 roku życia
– Wywiad rodzinny. Jeśli u Twojego ojca lub brata wystąpiły problemy z przerostem gruczołu krokowego, należysz do grupy podwyższonego ryzyka wystąpienie tych schorzenia.
– Cukrzyca i problemy kardiologiczne. Jak pokazują badania cukrzyca i choroby układu sercowo-naczyniowego, w tym użycie niektórych leków kardiologicznych sprzyja BPH. Skonsultuj się ze swoim lekarzem kardiologiem i diabetologiem i przedyskutuj te kwestie.
– Styl życia. Otyłość, jak i zmniejszona aktywność fizyczna sprzyja rozwojowi BPH.

Powikłania
Powikłanie nieleczonego powiększenia gruczołu krokowego najczęściej obejmują:
– Nagłe zatrzymanie moczu, co wymaga natychmiastowego zacewnikowania chorego, a w niektórych sytuacjach pilnej interwencji urologicznej.
– Nawracające infekcje układu moczowego.Brak możliwości całkowitego opróżnienia pęcherza z moczu, stwarza środowisko do rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych i późniejszej selekcji szczepów bakterii opornych na niektóre powszechnie stosowane antybiotyki.
– Powstanie kamieni w obrębie pęcherza moczowego. Tworzą się w mechanizmie zalegania moczu, w nieopróżnionym pęcherzu. Powodują one nawracające infekcje, krwiomocz lub mogą nawet całkowicie zablokować odpływ moczu.
– Uszkodzenie pęcherza. Jest ona następstwem ucisku moczu na ściany pęcherza, przez co dochodzi do osłabienia jego mięśniówki i późniejszego pogłębienia retencji moczu w obrębię pęcherza. Dalekim powikłaniem może być nawet nietrzymanie moczu.
– Uszkodzenie nerek. Mocz zalegający w pęcherzu pod dużym ciśnieniem może dostać się do nerek, powodując ich bezpośrednie uszkodzenia bądź tzw. infekcje wstępujące.

Na szczęście większość mężczyzn dotkniętych BPH, nie doświadcza tych powikłań, po warunkiem, że są pod ścisła kontrola lekarza urologa oraz poddani odpowiedniemu leczeniu przy współpracy z innymi specjalistami, w tym kardiologiem i diabetologiem.

Przed wizytą u urologa przygotuj się:
– Sporządź listę swoich objawów nawet tych, które mogą wydawać Ci się mało istotne czy nawet nie związanie ze schorzeniem.
– Odpowiedz sobie na następujące pytania:Kiedy pojawiły się niepokojące objawy? Jak często i kiedy oddajesz mocz? Jak często i kiedy odnosisz wrażenie pełnego pęcherza moczowego? Ile płynów dziennie wypijasz? Czy byłeś kiedyś zacewnikowany? Czy masz problemy związane z osiągnięciem lub utrzymanie wzwodu? Czy wypijasz w ciągu dnia napoje z zawartością kofeiny?
– Sporządź listę wszystkich schorzeń towarzyszących.
– Sporządź listę wszystkich leków, które przyjmujesz, suplementów diety czy preparatów witaminowych.
– Napisz listę wszystkich pytań, które chcesz zadać swojemu lekarzowi.

Zadaj pytania lekarzowi:
– Czy moje dolegliwości mogą wynikać z innych przyczyn niż powiększenie gruczołu krokowego ?
– Jakich badań diagnostycznych wymagam ?
– Jakie są możliwości leczenia ?
– Jakie inne schorzenia mogą nasilać moje problemy z prostatą ?
– Czy istnieją jakieś ograniczenie odnośnie mojego życia seksualnego ?

W trakcie wizyty u urologa, lekarza zbierze z Tobą dokładny wywiad i przeprowadzi badanie fizykalne. Na podstawie zebranych danych zaproponuje najwłaściwszą dla Ciebie metodę leczenia. Czasami koniecznym jest wykonanie przez odbytniczego USG gruczołu krokowego, celem zobrazowania struktur narządu i stopnia zaawansowania choroby. W przypadku podejrzenia nowotworu metodami biopsji cienkoigłowej prostaty, pobiera się fragment gruczoły celem dalszej analizy w kierunku obecności komórek nowotworowych.

Leczenie ambulatoryjne
Sposób i metoda leczenia uzależniona jest od kilku czynników, do których należy:
– Stopień powiększenia gruczołu
– Wiek
– Ogólny stan zdrowia
– Stopień nasilenia objawów

Farmakoterapia doustna
Należy do najczęstszych sposobów leczenia łagodnego i umiarkowanego przerostu gruczołu krokowego w warunkach ambulatoryjnych. Do najczęściej stosowanych leków należą:

– Blokery receptora alfa
– Inhibitory enzymu 5-alfa-reduktazy
– Leczenie skojarzone
– Tadalafil

Wizyty kontrolne
Leczenie przerostu gruczołu krokowego wymaga niejednokrotnie częstych wizyt kontrolnych celem monitorowania efektów leczenia oraz zapobieganiu ewentualnym powikłaniom BPH, a w przypadku podejrzenia procesu nowotworowego szybkiej i sprawnej diagnostyki.

Zmiana stylu życia

Celem redukcji objawów powiększenia gruczołu krokowego stosuj się do poniższych zaleceń:
– Zredukuj ilość wypijanych napojów w godzinach wieczornych
– Zredukuj ilość wypijanych napojów zawierających kofeinę oraz alkoholu
– Idź za potrzebą zaraz kiedy tego potrzebujesz
– Postaraj się, aby Twoje wizyty w toalecie odbywały się co 4-6 godzin, w ten sposób znacznie usprawnisz opróżnianie pęcherza moczowego
– Zredukuj masę ciała
– Zwiększ aktywność fizyczną, nawet niewielki wysiłek pozwala na złagodzenie niektórych problemów związanych z powiększenie gruczołu krokowego.
– Unikaj przebywanie w chłodnych pomieszczeniach, co sprzyja retencji moczu w pęcherzu.

Pamiętaj jednak, że nic nie zastąpi wizyty u urologa, który dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu w sposób profesjonalny pokieruje Twoim leczeniem.