Związanie z wiekiem zmiany hormonalne u mężczyzn zwane czasami „menopauzą męską” są zupełnie odmienne niż te występujące u kobiet. Dzięki temu artykułowi postaramy się abyś zrozumiał pierwsze oznaki, objawy i metody leczenia.

Zmiany hormonalne należą do naturalnych procesów związanych ze starzeniem się organizmu. W przeciwieństwie do kobiet, gdzie spadek hormonów płciowych jest bardziej nieprzewidywalny i nagły, u mężczyzn następuje powolne i stopniowe zmniejszanie się stężenia męskich hormonów płciowych. Poniżej postaramy się odpowiedzieć na pytanie jak to wygląda i co możemy z tym zrobić.

Obalamy mit tzw. menopauzy męskiej

Termin „menopauza męska” zwykło określać się zmniejszenie produkcji przez gonady oraz odpowiedzi organizmu mężczyzny na męskie hormony płciowe. Wraz z wiekiem dochodzi do mniejszej syntezy w jądrach testosteronu, co więcej odpowiedź organizmu na krążący hormon jest mniejsza, głównie poprzez zmniejszenie ilości receptorów androgenowych na powierzchni komórek organizmu mężczyzny. U kobiet sytuacja jest zgoła inna, zanik owulacji powoduje gwałtowny spadek progesteronu, a co za tym idzie innych hormonów płciowych. U mężczyzn proces zaniku aktywności hormonalnej trwa kilkanaście lat, w związku z czym związane z tym zmiany są mniej zauważalne i spektakularne.

W związku z czym najodpowiedniejszym terminem na zmniejszenie aktywności hormonalnej u mężczyzn jest stosowany przez niektórych termin andropauza czy zespół niedoboru testosteronu.

Zrozumieć związane z wiekiem zmiany hormonalne u mężczyzn

Zmiany w aktywności męskich hormonów płciowych są kwestią bardzo indywidualną, na pewno aktywność testosteronu u starszych mężczyzn jest mniejsza niż u młodszych. Szacuje się, że po 30 roku życia, aktywność tego hormonu spada o 1% rocznie.

Pierwsze objawy niskiego poziomu testosteronu:

Jedynym jednoznacznym potwierdzeniem niskiej aktywności testosteronu u mężczyzn są badania biochemiczne krwi. Ponownie należy stwierdzić, że objawy niskiego poziomu testosteronu są kwestią ściśle indywidualną. U niektórych mężczyzn w ogóle nie pojawią się oznaki niskiego poziomu testosteronu, u innych mogą wystąpić:

– Zaburzenie funkcji seksualnych. Rozumiemy przez to zaburzenia erekcji lub całkowita impotencja, spadek popędu płciowego, spadek ilości spontanicznych porannych erekcji, nawet zmniejszenie objętości jąder.

– Zaburzenia snu. Spadek testosteronu może być przyczyną bezsenności lub zwiększonej senności w ciągu dnia.

– Zmiany w sylwetce. Głównie zmniejszenie masy i siły mięśniowej, zwiększenie poziomu tkanki tłuszczowej, zmniejszenie gęstości utkania kostnego (osteoporoza). Nawet czasami może dochodzić do powiększenia gruczołów sutkowych, paradoksalnie zwiększonego wypadania włosów oraz uderzeń gorąca.

– Zmiany emocjonalne. Zaburzenia koncentracji, rozdrażnienie, zaburzenia pamięci, spadek napędu, motywacji czy w końcu depresja.

Wyżej opisane objawy nie zawsze muszą wynikać z niskiego poziomu testosteronu. Czasami są wynikiem działania leków, zaburzeń funkcji tarczycy, depresją czy nadużywaniem alkoholu. Czasami schorzenia, takie jak obturacyjny bezdech senny mogą powodować spadek testosterony. Odpowiednio leczono, pozwalają na powrót poziomu testosteronu do wartości fizjologicznych.

Jak dalej postępować ?

Jeśli odczuwasz objawy opisane powyżej, które mogą wynikać z niskiego poziomu testosterony skontaktuj się z Twoim lekarzem, celem identyfikacji przyczyn, konsultacji i ewentualnego leczenia. Czasami konieczne jest leczenie kompleksowe, interdyscyplinarne wielu specjalistów w tym m.in. urologa.

Naturalne metody zwiększenia aktywności testosteronu

– Bądź szczery ze swoim lekarzem. Współpracuj z lekarzem jeżeli pojawią się jakiekolwiek oznaki niskiego poziomu testosteronu, opisane wyżej. Bądź szczery i powiedz o wszystkich, czasami krępujących symptomach takich jak zaburzenia erakcji czy spadek popędu seksualnego.

– Prowadź aktywny tryb życia. Odżywiaj się zdrowo i prowadź aktywny styl życia. Po pierwsze obniżysz poziom tkanki tłuszczowej, po drugie zwiększysz siłę i masę mięśniową, po trzecie poprawisz swoje samopoczucie. Jak dowiodły badanie w szczególności trening siłowy powoduje naturalny wzrost testosteronu i poprawę siły i masy mięśniowej.

– Zwróć się o pomoc kiedy zauważasz zmiany samopoczucia. Często zaburzenia nastroju są pierwszym objawem depresji, u mężczyzn mogą objawiać się rozdrażnieniem, spadkiem napędu, agresją. Często prowadzi to do nadużywania substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu.

– Bądź ostrożny w stosowaniu suplementów diety. Żadne badania jednoznacznie nie potwierdziły skuteczności suplementów roślinnych w leczeniu poziomu niskiego testosteronu związanych z wiekiem. Niektóre z nich mogą być nawet niebezpieczne np. Długotrwałe stosowanie DHEA może zwiększać ryzyko rozwoju nowotworów prostaty.

Leczenie spadku aktywności testosteronu u mężczyzn związanego z wiekiem poprzez zastosowanie hormonalne terapii zastępczej jest kwestią kontrowersyjną i ściśle indywidualną. U niektórych może poprawić samopoczucie i przywrócić funkcje seksualne, a u innych nie przyniesie spodziewanych rezultatów. Ponadto może nieść ze sobą zwiększone ryzyko nowotworów prostaty, zawału mięśnia sercowego i zaburzeń lipidowych. Dlatego też decyzja odnośnie substytucji hormonalnej powinna być kwestią podejmowaną przy współpracy kilku specjalistów w tym m.in. urologa i kardiologa.